Voor de afbeelding en copyright zie:
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cheops-Pyramid.svg

 

De 4 kleine schachten in Cheops’ piramide.
10S - De zuidelijke luchtschacht in de koningskamer.
10N - De noordelijke luchtschacht in de koningskamer.
7S - De zuidelijke kleine schacht in de koninginnekamer.
7N - De noordelijke kleine schacht in de koninginnekamer.

 

Het exacte doel van die "luchtschachten" is eigenlijk nog steeds niet duidelijk geworden, hun doorsnede is nauwelijks 3 bij 3 (hand)palmen en dus veel te klein voor een mens om er doorheen te kruipen, ze hadden dus nooit als doorgang kunnen dienen. De bovenste schachten verlaten de koninklijke kamer en gaan diagonaal door de massieve piramide helemaal tot buiten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat sommige mensen deze als ventilatiekanalen beschouwen. De onderste schachten vertrekken vanuit de koninginnekamer, origineel waren ze gesloten. De grote kalksteenblokken in de muren waar de schachten in de koninginnekamer terecht zouden komen, waren niet volledig uitgehouwen. Tussen de schachten en deze kamer bleef in de muur een dikte van ongeveer 1,5 palm over. Oorspronkelijk was er dus van die schachten niets te zien in de koninginnekamer, pas in 1872 ontdekte en opende de Engelse ingenieur Waynman Dixon ze.

 

Deze schachten lopen eerst enkele meters horizontaal en buigen dan schuin naar boven. Vanwege hun kleine afmetingen was het bijna onmogelijk om ze te onderzoeken. Uitgangen uit deze lagere schachten zijn nooit aan de buitenkant van de piramide gevonden; er is altijd aangenomen dat deze laatste slechts een paar meter doorliepen in het massieve deel van de piramide. Het konden dus geen ventilatiekanalen zijn geweest. Daarom zijn veel archeologen van mening dat ze slechts een rituele functie hadden. Het waren schachten waarlangs de ziel van Farao naar de sterren kon opstijgen.

 

Het interieur van de piramide is zeer moeilijk te ventileren, door de vele toeristen die de binnenruimtes bezochten was de luchtvochtigheid altijd te hoog. Ze zochten naar een oplossing en daarom werd Rudolf Gantenbrink, een Duitse robotica-ingenieur, ingeschakeld om iets aan de te hoge luchtvochtigheid te doen. Het was de bedoeling om de "luchtschachten" in de koningskamer echt als zodanig te gebruiken. Rudolf Gantenbrink begon in 1992 met die werkzaamheden, de schachten moesten over de gehele lengte worden onderzocht en het puin moest worden opgeruimd. Daarom bouwde hij een kleine robot die door de luchtschachten kon rijden, deze kreeg de toepasselijke naam UPUAUT. Na het overwinnen van vele obstakels werd dat werk tot een goed einde gebracht en werd er eindelijk een krachtige ventilator geïnstalleerd. De luchtvochtigheid daalde tot 53%, de resultaten waren zeer bevredigend en het project was volledig succesvol.

 

In 1993 keerde Rudolf opnieuw terug naar de piramides, dit keer voor de lagere schachten in de koninginnekamer. Deze waren nooit over hun hele lengte onderzocht en niemand wist hoe ver ze daadwerkelijk door de massieve massa van de piramide gingen. Ook Rudolf zelf had nergens aan de buitenkant van de piramide een uitgang van deze kanalen kunnen vinden, het was nu vrijwel zeker dat ze niet tot buiten de piramide kwamen. Rudolf stopte zijn onderzoek in de noordelijke schacht vanwege obstakels en scherpe bochten omheen de Grote Galerij.

 

Vervolgens zette hij zijn onderzoek voort in de zuidelijke schacht van de koninginnekamer. Groot was de verrassing toen hij ontdekte dat de zuidelijke schacht ongeveer 60 meter ver in de piramide doorloopt, de schacht stopt op amper 12,5 meter van de buitenste steenblokken (gezien als verlengstuk van de schacht) of 15,4 meter inclusief de originele afdekplaten die al lang verdwenen zijn.

 

Het volledige, originele verhaal kunt u momenteel terugvinden op de website
https://isida-project.org/upuaut-project/  [1].

Het is een verzorgde website met talrijke foto's en gedetailleerde CAD-tekeningen.

 

De zuidelijke schacht van de koninginnekamer reikt bijna tot de buitenkant van de piramide.
CAD-tekening door Rudolf Gantenbrink.

 

Bovendien ontdekte hij dat deze schacht was afgesloten met een kalksteen waarin metalen “handvatten” waren bevestigd. Er werd al snel gesproken over een deur en omdat het de ontdekking van Rudolf was, werd het al snel de deur van Gantenbrink genoemd. Het was destijds eigenlijk helemaal niet duidelijk wat het nut van deze metalen strips was. Waren het echt handvatten om de steen te plaatsen of waren het eerder haken om de steen vast te houden?

Een deur aan het einde van de zuidelijke schacht van de koninginnekamer?
Metalen handgrepen of grendels in de deur?
Foto Rudolf Gantenbrink.

Close-up van de “deur” op het einde van de zuidelijke schacht.
Foto Rudolf Gantenbrink.

 

De zuidelijke schacht van de koninginnekamer meet ongeveer 3 bij 3 palmen, dus het zichtbare deel van de deur aan het uiteinde van de schacht is even groot. Hoe dik die steen werkelijk was kon toen nog niet worden vastgesteld. Uit metingen met een ‘grondradar’ in later onderzoek is gebleken dat die steen een dikte heeft van ca. 1 (hand)palm = 7,48 cm. Voor die meting was een druk van 18 kg op de steen nodig en de "deur" bewoog niet. Ofwel is die steen groter zodat hij ruim 18 kg weegt, ofwel zit hij verankerd in een gleuf.

Als die metalen hendels van dichtbij worden bekeken, zijn er nog meer details te zien.

 

De handgrepen op de deur. Uitleg volgens Rudolf Gantenbrink op zijn website.
Foto Rudolf Gantenbrink.

Volgens Rudolf Gantenbrink (en anderen) werden in dat deurtje twee gaatjes gemaakt waar de metalen strips, gemaakt uit rood koper of brons, in gezet werden. Volgens Rudolf zijn die metalen strips in die gaten vastgezet met een zwarte teerachtige substantie, deze zijn bovenaan te zien als die zwarte vlekken. Iets lager bevinden zich twee cirkelvormige, lichtere vlekken, dit zouden overblijfselen zijn van twee witte zegels die daar hebben gezeten.

Een stuk van de linker hendel was al afgebroken toen hij de deur ontdekte.
Dat afgebroken stuk lag (ligt?) een paar meter lager in de schacht.
Foto Rudolf Gantenbrink.

Op bovenstaande foto is het afgebroken stuk te zien, het ligt dus wat lager in de schacht.
Foto Rudolf Gantenbrink.

 

Waarom is dat metalen stuk halverwege afgebroken en niet aan de bovenkant? Bovendien is bij een later onderzoek, toen er een grondradar met een kracht van 18 kg tegen die deur werd gedrukt, ook een stuk van de rechter hendel afgebroken op precies dezelfde plaats als bij de linker hendel. Op het einde van de noordelijke schacht van de koninginnekamer bevindt zich eveneens een “deurtje” op ongeveer dezelfde hoogte en afstand als in de zuidelijke schacht. Er zijn maar heel weinig foto's bekend van dat “deurtje”, maar op één ervan is te zien dat er ook daar 2 hendels op zitten. Hier zijn er echter geen zwarte vlekken van een teerachtige substantie te bespeuren.

 

http://www.guardians.net/hawass/articles/secret_doors_inside_the_great_pyramid.htm

De website van Rudolf Gantenbrink staat niet meer op www.cheops.org  maar op

https://isida-project.org/upuaut-project/

 

Link naar een artikel van Dr. Zahi Hawass waarin foto's te zien zijn van het deurtje in de noordelijke schacht van de koninginnekamer, die twee foto's (schermafbeeldingen) tonen dat deurtje met de twee hendels, maar geen spoor van zwarte teermassa.

 

Een andere kijk op de zaak:

Die hendels zijn niet bovenaan met teermassa vastgezet. Het is logischer om aan te nemen dat die witte cirkels in het midden geen afdrukken van zegels zijn, maar dat dit de gaten zijn waarin de metalen strips met witte kalkmortel vastzaten.

Een andere benadering is dat de beide witte cirkels gaten in dat deurtje zijn en dat de koperen (of bronzen?) strips daarin werden bevestigd. De gaten werden daarna opgevuld met witte kalkmortel.

Corrosie op de koperen (of bronzen) handvatten.

 

Eigenlijk is het logisch dat die metalen strips precies op die plek afbreken, het is een vouwlijn en de enige lijn die in contact kwam met zowel de ietwat vochtige lucht als met de kalkmortel in de gaten. Door de inwerking van een beetje vocht en de wat agressieve componenten van de kalkmortel is het volkomen logisch dat juist op die vouwlijn de meeste corrosie kan optreden en dat de stroken juist daar afbreken.

 

Toevoeging van juni 2011.

Door een ander onderzoeksteam werd er een klein gaatje door dat "deurtje" geboord, dat bleek een dikte te hebben van ongeveer 1 handpalm (7,48 cm). Rob Richardson en collega's van de Universiteit van Leeds in het Verenigd Koninkrijk hadden een nieuwe (een derde) robot ontwikkeld waarmee de achterkant van die deur en de ‘kamer’ daarachter gedetailleerder gefilmd konden worden.

Het woord “kamer” is overdreven voor deze kleine holte, de luchtschachten een doorsnede hebben van slechts ongeveer 3 bij 3 palmen. Achter dat deurtje (dikte 1 handpalm) zit nog een heel klein stukje schacht met een lengte van 4 handpalm of iets dergelijks. Verderop blijkt de schacht geblokkeerd te zijn met een groot, ruw stuk kalksteen. Momenteel wordt aangenomen dat de schacht hier stopt en dat het laatste kalksteenblok deel uitmaakt van de vaste kern van de piramide, met andere woorden dat daarachter geen ruimte meer zou bestaan.

Met een kleine camera gemonteerd op een flexibele dunne buis slaagde dit team erin foto's te maken van zowel die "kamer" als de achterkant van die deur. Die foto's zijn op 25 mei 2011 gepubliceerd in onderstaand artikel op de website “the New Scientist”

http://www.newscientist.com/article/mg21028144.500-first-images-from-great-pyramids-chamber-of-secrets.html

Uit de foto's en het bijbehorende artikel werd duidelijk dat die "handgrepen" dwars door het “deurtje” gaan. De metalen strips zijn aan de achterkant gevouwen zodat ze aan die kant een mooie lus vormen, het is dus precies zoals zijaanzicht 2 op de vorige tekening. Uit die kleine, nogal onduidelijke foto's valt niet veel af te leiden. Wanneer we die foto van de achterzijde uitvergroten, zijn er géén zwarte vlekken (teer) rond de metalen strips.

 

Hoewel details slechts heel vaag te zien zijn, lijkt het er toch op dat die metalen strips met witte kalkmortel zijn vastgezet, op het linker handvat lijkt nog een klein restje kalkmortel te zitten. Die kalkstenen plaat is geen deur maar eerder een afdichtingsplaat, vanaf dit punt werd de piramide verzegeld.

 

De lussen aan de achterzijde doen vermoeden dat deze ooit dienden als handvatten om die kleine sluitsteen vast te houden en in de juiste positie te plaatsen. Archeologen denken dat er hogerop, boven het uiteinde van de schacht, geen gang of kamer meer is. Dat deurtje, die zij als ornament beschouwen, moet dus tijdens de bouw van de piramide zijn aangebracht, omdat deze daarna simpelweg niet meer toegankelijk was.

 

In 2011 was dit groot nieuws, momenteel is daar niets meer over te horen of valt er al evenmin nog iets over te lezen.

 

Zegels op dat deurtje?

Het wordt dus hoog tijd om die “handvatten” eens grondiger bekijken. De originele foto’s staan op de website van Rudolf Gantenbrink. Onderstaande foto’s werden niet getrukeerd of enigszins vervalst, ze werden uitsluitend bewerkt om de zichtbaarheid te verbeteren.

Zoals eerder uitgelegd vertrekt er een kleine schacht vanaf de koninginnekamer die diagonaal omhoog gaat in zuidelijke richting. Die schacht bereikt de buitenlucht niet, maar stopt ongeveer 12,5 meter van de buitenkant. Aan het uiteinde van die schacht zit een klein deurtje met 2 “handgrepen” zoals te zien op de foto hierboven.

Foto Rudolf Gantenbrink.

Foto van datzelfde deurtje met die twee "handgrepen" maar nu onderste boven.

Photo Rudolf Gantenbrink.

Dat handvat in close-up bekeken laat duidelijk een restant kalkmortel zien die uit de ronde opening een beetje naar beneden is gezakt.

Foto Rudolf Gantenbrink.

 

Het lijkt er dus op dat het kalkstenen deurtje verticaal opgesteld stond op het moment dat de koperen (of bronzen) strips in deze steen werden bevestigd. De close-up van het handvat op bovenstaande foto toont wat kalkmortel die uit het ronde gat naar beneden is gegleden. De bronzen strips waren helemaal niet met zwarte teer vastgezet, maar met kalkmortel in die witte gaten vastgezet. De vraag blijft wat die zwarte “vlekken” kunnen zijn, het moet de moeite waard zijn om dit verder te onderzoeken.

 

De volgende foto's zijn dus bewerkingen van het origineel, er is geprobeerd om die zwarte "vlekken" duidelijker weer te geven. In eerste instantie werd de originele foto op zijn kop gezet. Vervolgens werd de linker zwarte "vlek" uitgesneden op de omgekeerde foto. Er werden geen trucjes toegepast op de foto’s, er werd alleen gezocht naar een manier om een duidelijker beeld te krijgen. Er zat zo weinig contrast in het positieve beeld dat er niets van te maken was. Het leek wel een afbeelding, maar het was verre van duidelijk. Daarom werd er een negatief van de foto gemaakt in de hoop dat er meer contrast verkregen zou worden.

Positief beeld                                                     Negatief beeld

 

Dit kan toch geen optische illusie zijn? Het negatief toont duidelijk het beeld van een bebaarde man in een lang gewaad dat op de grond valt. Bovendien is te zien dat de man een kroon draagt die van boven boogvormig is en in het midden horizontale strepen heeft. Het lijkt erop dat we hier te maken hebben met een zegel in de vorm van een klein beeldje, een amulet. De metalen strips hebben de kleur koper of brons, het beeldje zelf is geheel zwart en zou van zilver kunnen zijn.

Het ander handvat.
Foto Rudolf Gantenbrink

 

Het lijkt erop dat deze metalen strip ook uit het gat erboven komt en ook met kalkmortel is vastgezet. Blijkbaar zit ook hier een zegel op die metalen strip. Het is een klein figuurtje, opnieuw zoiets als een amulet. Ook hier zit weer een gedeelte dat geheel zwart is en afwijkt van de kleur van de koperen of bronzen strip boven de figuur, het gedeelte in V-vorm erboven heeft een heel andere kleur en lijkt het licht van de cameralamp te reflecteren, metaal dat na al die eeuwen nog glanst zou erop kunnen wijzen dat het goud zou kunnen zijn. Dit zegel (amulet) moet ongeveer 3 cm hoog en 1,5 tot 2 cm breed zijn.

 

Het handvat, uitvergroot (links) en contrast sterk bijgewerkt (rechts).

Foto Rudolf Gantenbrink

 

Hier is het veel moeilijker om iets duidelijk te onderscheiden. Het lijkt op de romp van een man. De kleur van de kleding of het uniform is zwart en daarboven zit een soort V-vormig pantser dat over de schouders ligt. Het lijkt op een borstplaat waarin mannelijke spieren in reliëf zijn afgebeeld, borstplaten zoals de Romeinse generaals droegen.

 

De foto is niet duidelijk genoeg om details van het hoofd te kunnen zien, er moet zeker rekening mee gehouden worden dat het om een optische illusie kan gaan. Maar toch, in het begin men proberen om een menselijk hoofd op die foto te onderscheiden. Dat zal echter niet lukken, zelfs niet na dagenlang bestuderen. Opeens wordt het dan duidelijk: het is een nogal verrassende ervaring. Het is een torso van een man maar met het hoofd van een jakhals, het een afbeelding van de god Anubis.